Miren Elgarresta Emakundeko zuzendariak “Emakumeen lidergo feminista, berdintasunerako gakoa” jardunaldia inauguratu du gaur Donostiako Kursaal Zentroan. honen helburua emakumeek eremu publikoko zein pribatuko botere-postuetan duten parte-hartzeari buruz hausnartzea izan da, eta, horrez gain, BAI SAREAk, Emakundek bultzatutako euskal erakundeen sareak, Euskadiko ehun bat emakume liderren iritzi-bilketan eta esperientzietan oinarrituta egindako emakumeen lidergoari buruzko diagnostikoa ezagutaraztea.
Emakundeko zuzendari Miren Elgarrestak azpimarratu duenez, “erabaki-postuetan emakumeak egoteaz gain, berdintasunaren aldeko lidergo eraldatzailea gauzatzeko tresnak izan behar dituzte”. Elgarrestaren hitzetan, beharrezkoa da emakumeen ibilbide profesionalean eragina duten eta horiek oztopatzen dituzten genero-aginduak ikusaraztea, adibidez, “kargu jakin batzuk betetzeko duten anbizioa esplizituki erakusteko zailtasunak, emakumeen lidergoaren erreferentzia-ereduak aurkitzeko oztopoak, iruzurgilearen sindromea bezalako segurtasun-gabeziaren sintomak, edo lidergo postuetan daudenean enpresako genero-desberdintasunei erreferentzia egiteko errezeloak, seinalatuak izateko beldurrez, besteak beste”.
Jaume I Unibertsitateko irakasle, filosofian eta soziologian doktore, eta ekimen honen koordinatzaile, María Medina Vicentek azaldu duenez, “euskal enpresetan dauden emakume liderrengana hurbildu nahi izan dugu, eta ikuspegi kritikoago batetik lidergo feministarantz kolektiboki aurrera egiteko hausnarketak eta gakoak formulatu nahi izan ditugu”. Ehun emakumek baino gehiagok, 30 eta 65 urte bitartekoak, beren testigantzak eman dituzte erakunde desberdinetako lider gisa, administrazioarekin, hezkuntzarekin, kultura-sektorearekin edo enpresa-sektorearekin lotutako sektoretan.
Esperientzia horretan ikusi dute, besteak beste, elkarrizketatutako emakume gehienak lidergo-karguetara iritsi direla esplizituki bilatu gabe, eta errezeloak agertu dituztela, baita karguak eskaini dizkietenean onartzeko ere. Horrek erakusten du, beren ustez, anbizioa eta arrakastaren bilaketa oso maskulinizatuta daudela oraindik ere. Emakumeak inspiratzen dituzten lidergo-ereduak gutxitan aurkitzen dira erakundearen beraren edo mundu profesionalaren barruan, kudeaketa-karguetan emakumerik ez egotearen ondorioz.
Era berean, parte-hartzaileei zaila egiten zaie “lider” gisa identifikatzea, nahiz eta beren erakundeetan kudeaketa- eta zuzendaritza-karguak okupatu, eta kasu askotan “iruzurgilearen sindromea” nabarmentzen da, bere lorpenak zortearen ondorio izan direla sentituz, bere balio edo ahaleginaren ondorio baino gehiago.
Lidergo idealaz galdetzen zaienean, honako balio hauetan zentratzen dira: komunikazio aktiboa, elkarrizketa, lankidetza, lankidetza, talde-lana, enpatia, konpromisoa, inplikazioa, etika, eskuzabaltasuna, koherentzia, zintzotasuna, etab. Balio horiek urrundu egiten dira genero-estereotipo maskulinoarekin lotutako eredu autoritarioetatik. Gainera, parte-hartzaileek lidergoa bizipen kolektibo gisa ulertzen dute, pertsonen arteko harremanak azpimarratuz eta lider ona izateko giltzarri gisa egiten denaz gozatuz.
Bestalde, EUSTATeko Koordinazio Teknikoko eta Zabalkundeko zuzendariorde Jose Jabier Zubikaraik Genero Berdintasunaren Indizean (GBI) oinarritutako zenbait datu eman ditu. Erregistro horren arabera, EAEko emakumeek ordezkaritza txikiagoa dute EAEko botere-postuetan ekonomia- eta gizarte-eremuetan, eta ordezkaritza politikoan ia berdintasuna lortzen da, legez araututako eremua baita.
Alderdi horretan zentratu da Eva Silván politologoaren aurkezpena. Euskal udal-politikan emakumeek duten parte-hartzearen bilakaerari buruz EUDELentzat egindako azterlana azaldu du. Analistak EAEko udalerrietako alkatetzetan emakumeen presentzia handitu dela agerian uzten duten azken udal-hauteskundeetako datuak errepasatu ditu. Azken hauteskundeen ostean, emakumeek gobernatzen duten EAEko biztanleria % 41ekoa da. Emakume alkateek 84 udalerri gobernatzen dituzte, eta gizon alkateek, berriz, 164.