Webinar-jardunaldia: Euskadiko Hirugarren Sektore Soziala 2030 Agendaren Erronkaren aurrean

2015ean, Nazio Batuen Batzar Orokorrak Garapen Jasangarrirako Agenda 2030 onartu zuen.  Mundu mailako aurrerapen-proposamena da, arlo sozialean, ekonomikoan eta ingurumen arloan giza garapen jasangarria ahalbidetzera bideratuta. 2030. urtea baino lehen lortu beharreko 169 helburuetan garatutako 17 erronka biltzen dituen ekimen orokorra.

Onartu zenetik, Agenda 2030 eta Garapen Jasangarrirako Helburuak (GJH) mundu mailan aitortuta dagoen erreferentzia-esparru bihurtu dira. Hala, eraldaketa sozialeko agente ugarik hartu dituzte helburu horiek, eta horien artean, Hirugarren Sektore Sozialeko sareak eta erakundeek.

Enpresa munduan, neurri horiek Nazio Batuen Mundu Ituna sinatuta zehaztu dira. Akordio horren arabera, enpresek eta erakundeek estrategiak eta eragiketak Hamar Printzipio unibertsalekin lerrokatu dituzte, eta erakundeetan eta erakundeetatik GJH horiek sustatzen dituzte.

 

Alderdi publikotik, administrazioek maila guztietan (Europan, estatu mailan eta autonomia mailan) Agenda 2030 ezartzeko ekintza-planak ezarri dituzte. Euskadin, alde horretatik izandako lehen mugarria Giza Garapen Jasangarriaren Estrategiarekin gobernu-programa lerrokatzea izan zen, Eusko Jaurlaritzak 2018ko apirilean Euskadi Basque Country 2030 I. Agenda onartu zuenean.

Mugarri horrek berekin ekarri du, besteak beste, 2019 hasieran Eusko Jaurlaritzaren eta CEBEK, SEA eta ADEGI hiru euskal enpresa-elkarteen artean sinatutako lankidetza-akordioa. Akordio horrek euskal enpresa-sektorean Agenda 2030 sustatzeaz gain, euskal enpresek jasangarritasunaren bidean aurrera egin dezaten ere lagunduko du.

Eusko Jaurlaritzak arlo horretan hartutako konpromisoa eta apustua XII. Legegintzaldian Agenda 2030 eta Trantsizio Sozialeko Idazkaritza Orokorra sortuta zehaztu da. Eusko Jaurlaritzak aurtengo ekaina amaieran onartu du Agenda 2030en Lehentasunen Euskal Programa. Horixe da aipatutako Idazkaritzaren legegintzaldiko plana eta erakundeen arteko lankidetza, aliantza publiko-pribatua eta gizarte zibilarekiko lankidetza inplikatzen ditu. Ondorioz, eragile ugarik hartzen dute parte horretan, administrazio publikoak eta enpresak barne, besteak beste, baina baita Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialeko sareak eta erakundeak ere.

Hala ere, Hirugarren Sektore Sozial osoak GJHak lortu ahal izateko egiten duen ekarpena agerikoa den arren (hain zuzen ere, sektorearen misioa eta jarduerak zuzenean helburu horietako batzuei lotuta daude), beharrezkoa da sektorearen ezagutzak alderdi hauen inguruan zabaltzea: Agendaren aurrean sektoreak duen posizionamendua, erreferentziazko esparru gisa barneratzea edo ekarpen hori zehaztea.

Horregatik, Hirugarren Sektore Sozialeko Euskal Behatokitik jardunaldi bat antolatu genuen 2021eko azaroaren 30ean, Lucia Merino (Hirugarren Sektore Sozialeko Euskal Behatokiaren koordinatzailea) Marian Olabarrieta (Gizarte Zerbitzuen zuzendaria. Berdintasuna, Justizia eta Gizarte Politiken Saila. Eusko Jaurlaritza), Mikel Barturen (Sareen Sarearen zuzendaria), Iker Atxa (Berrikuntza Sozialeko zuzendaria. Agenda 2030 eta Trantsizio Sozialeko Idazkaritza Orokorra. Eusko Jaurlaritza), Marisa Gomez (Gizarte Ekintzako GKE-ren Plataformako zuzendaria), Eva Morales (Ezagutzaren kudeaketa. Argia Fundazioa), Ramon Tejada (Komunikazio eta estigmaren aurkako borrokaren arduraduna. Argia Fundazioa), eta Maite Fernandezekin (Aisialdi Zerbitzuko zuzendaria. Gorabide).

Jardunaldia bi bloketan banatu zen:

Lehen blokea, “Hirugarren Sektorea eta Agenda 2030. Abiapuntuko egoera eta etorkizuna Euskadin” deiturikoa, Agenda 2030en erronkaren aurrean Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren egoera (posizionamendua, abiapuntua…) zehatzago ezagutzera bideratuta zegoen, baita Agenda 2030en Lehentasunen Euskal Programa onartzearekin zabaldutako horizontean izan dezakeen rola aletzera ere.

Eta bigarren blokean, “GJH Hirugarren Sektore Sozialeko erakundeen estrategian” deiturikoan, Hirugarren Sektore Sozialak GJHei egiten dien ekarpena neurtzeko tresnak azaldu zituzten, eta erakundeen estrategietan GJHak integratzeko esperientziak partekatu.

HIRUGARREN SEKTOREA ETA AGENDA 2030 ABIAPUNTUA ETA HORIZONTEA EUSKADIN

Blokea Mikel Barturenen (Sareen Sarearen Koordinatzailea) hitzartzearekin hasi zen, eta “Euskadiko Hirugarren Sektore Soziala Garapen Jasangarriko Helburuen aurrean” gaiaz aritu zen.

Mikelek dio Hirugarren Sektore Sozialeko erakundeentzat, GJH eraldaketarako erreferentzia-esparrua dela. Egun, mundu mailan eta toki mailan bizi dugun gizarte larrialdi-egoeran ezinbestekoa da bizitzaren eta pertsonen aldeko itun sozial handi bat egitea. Herri ituna izan behar du, izan nahi dugun gizarte motaren ikuspegi partekatua eta 2030 Agendaren ezarpena gidatu eta bermatuko duen itun sozial bat lortzeko zer egiteko prest gauden ezarriko duena, eta gizarteak hori lortzeko duen konpromisoari ahalik eta zilegitasun sozial handiena emango diona.

Agenda 2030 itun sozial berri baten oinarria izan daiteke. Eusko Jaurlaritzako Agenda 2030 eta Trantsizio Sozialeko Idazkaritza Orokorraren oinarrien dokumentuak gizarte garatuenek izan ohi duten eta adostasun zabal eta irmoen bitartez lortzen den itun sozialerako kultura sustatzeko beharra jasotzen du, printzipioetan, balioetan eta oinarrizko lehentasunetan oinarrituta. Hirugarren Sektore Sozialak bere funtsetik ekarpena egin diezaioke helburu horri.

Agenda 2030ek pobrezia eta desberdintasuna desagerrarazteko politika publikoen garrantzia nabarmentzen du, generoaren arloan barne. Horretarako, estaldura zabala duten gizarte-babeseko sistemak ezarri behar dira; pertsonen zaintzaren gizarte-antolamenduko eredu berrirako trantsizioa bultzatu behar da bizi-ziklo osoan; osasun-zerbitzu unibertsaletarako sarbidea lortu behar da, bizitza osasungarria bermatzeko; hezkuntza inklusiboa eta parekidea bermatu behar da maila guztietan eta pertsona guztientzat, baita desgaitasunen bat duten pertsonentzat ere; eta elikadura egokia lortu eta etxebizitza duina eskuratzeko aukera bermatu behar da, beste askoren artean.

Era berean, garrantzitsua da garapen ekonomiko inklusibo eta jasangarria. Agenda 2030ek gure ekonomietan eraldaketa sakonak egin behar direla onartzen du, mundua jasangarritasunaren, erresilientziaren eta pertsona guztientzako eskubideen bidetik eramateko. Hazkunde ekonomikoak ezin du bere horretan helburua izaten jarraitu.

Planetari dagokionez, Euskadin lau erronka handi daude: klima-aldaketa eta eredu energetikoa, hondakinen kudeaketa, biodibertsitatearen galera eta elikagaien ekoizpena eta kontsumoa.

Mikelen arabera, neurri horretako aldaketa ezin da soilik Erakunde Publikoetatik egin. Gizarte osoaren konpromisoa beharrezkoa da, eta, noski, baita antolatutako gizarte zibilarena ere. Gainera, gizartearen parte-hartzea sustatuko duten jarraipenerako eta ebaluaziorako tresnak dituzten aliantzak ere beharrezkoak dira, eta, horretarako, adostutako neurriak eraginkortasunez eta lehentasunez ezarriko dituen gobernantza funtsezkoa da, baita maila guztietako politiken koherentzia  ezarriko duena ere.

Mikelek nabarmendu zuen Hirugarren Sektore Soziala parte hartzen ari den Agenda 2030erako gobernantza espezifikorako espazio bat sortu dela; Agenda 2030 eta Trantsizio Sozialeko Eragile Anitzeko Foroa. Sareen Sareak lan-batzordea osatu du sektorearen parte-hartzea antolatu eta artikulatzeko, eta 9 sarek osatzen dute, gutxienez.

Foroan parte hartzea oso garrantzitsua da, baina gainerako sareekin, parte-hartze eremuekin eta bestelako eragileekin ere artikulatu beharra dago eta elkarren artean harreman izan, esaterako, Elkarrizketa Zibilerako Mahaiekin, Ekonomia eta Gizarte Kontseiluarekin, Sektoreko Kontseiluarekin, etab…

Zer funtzio izan dezake Hirugarren Sektore Sozialak Agenda 2030en?

Mikelen arabera, GJHak Hirugarren Sektore Sozialaren eta bere erakundeen DNAn daude. Agenda 2030 finkatu aurretik, eta Milurteko Helburuak baino lehenago ere, Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialeko erakundeen sareak lanean ari ziren dagoeneko inor atzean gera ez zedin hainbat balioren arloan, hala nola, berdintasunean eta pertsonen duintasunean, justizia eta gizarteratzean, elkartasunean, parte-hartzean, komunitatearekin eta ingurunearekin zuten loturan eta konpromisoan. Hain zuzen, ingurunearekin eta pertsonekin duen lotura Hirugarren Sektore Sozialaren DNAn dagoen ezaugarria da.

Sektorearen beste ekarpen bat sektoreen arteko elkarlana eta kooperazioa da.  Hirugarren Sektorearen eta sektore publikoaren arteko lankidetza eta kooperazioari, eta Euskadiko Hirugarren Sektore Soziala sustatzeko Estrategiaren barruan hasi ziren sektore pribatuaren eta enpresa-sektorearen arteko harremanei esker, Hirugarren Sektoreak esperientzia du elkarlanean eta kooperazioan.

Mikelek Hirugarren Sektore Sozialari ekarpenak egin diezazkioten beste lau elementu aipatuz amaitu zuen hitzartzea:

Berrikuntzarako gaitasuna, etengabe erantzun berriak bilatu eta sortzerakoan. GJHek ekimen berriak egitea eskatzen dute.

Koordinazioa eta parte-hartzea gobernantza kolaboratiboan. Agenda 2030ek azpimarratu du beharrezkoa dela maila guztietan kontuak emateko harreman hori sortzea, erabaki inklusiboak eta ordezkatzaileak bermatzeko, eta horretan ere, sektoreak esperientzia du elkarrizketa zibileko guneetan egiten duen lanetik.

Onarpen soziala. GJHek gizartean duten garrantziaren legitimazioa bultzatzeko, Hirugarren Sektoreak onarpen eta balorazio altua du herritarren partetik beste instituzio eta erakundeekin alderatuz gero, eta sektorearentzat aktibo bat da hori.

Irismen Soziala. Hirugarren Sektore Sozialeko erakundeek oinarri sozial zabala dute boluntarioen, profesionalen, bazkideen eta bere lanaren hartzaileen artean. Beraz, Hirugarren Sektore Sozialaren bitartez eta Hirugarren Sektore Sozialetik, GJHen eta gizartearen parte-hartzearen garrantzia transmititzeko baldintzak eman daitezke.

Jardunaldiak Iker Atxaren hitzaldiarekin jarraitu zuen (Berrikuntza Sozialeko zuzendaria. Agenda 2030 eta Trantsizio Sozialeko Idazkaritza Orokorra. Eusko Jaurlaritza). “Agenda 2030en lehentasunen euskal programa. Lankidetza publiko-soziala Agenda 2030en erronken aurrean”.

 Lehendakaritzan, Agenda 2030ek protagonismoa bereganatu zuen Agenda 2030 eta Trantsizio Sozialeko Idazkaritza Orokorra sortzerakoan, Agenda 2030 zeharka, sailen artean eta erakundeen artean koordinatu, lerrokatu eta dinamizatzeko. Eta, alde horretatik, eragileen arteko elkarlana ez litzateke modu bertikalean eta erakunde guztietako maila guztietan egingo; Eusko Jaurlaritzan, Aldundietan eta Udaletan, modu bereizian baizik. Izan ere, guztiak modu horizontalean inplikatzen dituen Gizarte Ekintzako Hirugarren Sektorea, merkataritza-sektorea, sektore pribatua eta akademia barne, eta 2030 Agendaren barruko itun sozial berri hau Agenda 2030 eta Trantsizio Sozialeko Eragile Anitzeko Foroaren. barruan artikulatzen saiatu dira.

Ikerrek 2030 Agendaren Lehentasunen Euskal Programa azaldu zuen, 4 lehentasunetan banatuta:

Lehentasunak:

• Lehentasuna. Dibulgazio soziala eta herritarren inplikazioa.
• Lehentasuna. Koordinazioa eta gobernantza kolaboratiboa.
• Lehentasuna. Lerrokatzea, garapena eta ebaluazioa.
• Lehentasuna. Trakzio-konpromisoen eta proiektu ezagunen lehentasuna.

Gizarte Ekintzako Hirugarren Sektorearen funtzioa

Hirugarren Sektore Sozialaren funtzioari dagokionez, Ikerrek adierazi zuen sektorea Euskadin GJHetatik eta 2030 Agendatik egiten diren tokiko ekintzen inpaktu zehatzak eta esperientzia praktikoak gauzatzeko eta ikusarazteko kokatu nahi dela, lankidetza-sare guztietatik, boluntariotzatik, hartzaileetatik eta gako horietatik izan dezakeen efektu biderkatzailearen bidez. Eta, gako horietatik, HSSEBtik edo Sareen Sarea bezalako beste erakundeetatik horietan parte hartzeko eta proaktibitatea indartzeko deia egin zuen.

Erakundeetako arduradunen lidergoaren garrantzia eta lan tekniko eraginkorra nabarmendu zituen, guztion artean Agenda 2030 eta aspalditik Euskadiko Gizarte Ekintzako Hirugarren Sektoreko erakundeak egiten ari direna balioan jartzeko.

GJH-AK HIRUGARREN SEKTORE SOZIALEKO ERAKUNDEEN ESTRATEGIAN

Bigarren blokeari Marisa Gomezen (Gizarte Ekintzako GKE-ren Plataformako zuzendaria) hitzartzearekin eman genion hasiera: “Hirugarren Sektore Sozialak Garapen Jasangarriko Helburuei egiten dieten ekarpena nola neurtu”

Marisarentzat, Agenda 2030 hizkera komuna da eta Hirugarren Sektoreko erakundeoi dagokiguna, gizarte osoaren inplikazioarekin batera, barreiatzea eta gure lanean komuna eta eraginkorra egitea da.

POASek Espainiako testuingurura egokitu du Agenda 2030. Bertan, klima-aldarekin lotutako behar gehiago daude, baina baita berdintasunarekin lotutakoa ere, eta oso agerikoak dira, batez ere, zahartzaroaren, immigrazioaren, eta pertsona guztiek ongizate maila nahikoa izateko behar duten garapen ekonomikoaren testuinguruan.

Gainera, Agenda 2030 Hirugarren Sektore Sozialean ezartzeko Gida sortu dute: “Gehitu zure GKEa GHJetara” . Gidaren helburua GKEei GJHak ezartzen laguntzea da.

Laguntza 5 pausoren bitartez ematen dute, Nazio Batuen Mundu mailako Itunak. jarraitzen dituen pauso berberen bitartez. POASek Garapen Jasangarriaren Helburuak ulertarazten, haien helburuarekin eta jarduten duten gizarteko testuinguruarekin zerikusia duten erakundearen lehentasunak zehazten, helburuak zehazten, txertatzen eta, gerora, jakinarazten eta komunikatzen laguntzen die erakundeei. Komunikatu eta jakinarazi beharreko zati hori izaten da askotan beharrezkoena, ez erakundeak GJHen arabera jarduten eta bertako jarduerak egiten ari ez direlako, sarri jakinarazten ez dituztelako baizik.

GJHak ulertzeko beharrezkoa da horiek irakurri eta aztertzeaz gain, erakundearen konpromisoa adieraztea, eta konpromiso hori gobernuko organoetara heldu behar da, mailarik gorenean egin, adierazi (Batzarrean, Zuzendaritza-Batzordean, Patronatuan…) eta aktetan jaso behar da.

Lehentasunak definitzeko zatia da lotura gehien duena erakunde bakoitzaren plan estrategikoei dagokien programazioarekin. Garrantzitsua da erakunde bakoitzak mapatzea erakundeak Garapen Jasangarrirako Helburuak lortzeko duen eragina, garrantzia maila argituz. Garrantzia hiru mailatan bereiz daiteke: Altua, Ertaina eta Baxua.

Marisak adierazi zuen eragina hobetzeko Garapen Jasangarrirako Helburu batean edo bitan jarri behar dela arreta, garrantziaren maila baloratu, eragina dimentsionatu, helburu horiekin lotuta erakundeak dituen proiektuak identifikatu eta ebaluaketa egiteko jarraipen-adierazleak hautatu.

Hurrengo urratsa helburu horiek integratzea izango litzateke. Horren adibide dira: erakundearen kudeaketan GHJak nola integratu aztertzea, garapen jasangarria eta klima-aldaketa (bulegoetako kontsumoa, energia aurreztea, gure jarduerek ingurumenean uzten duten aztarnaren bitartekaritza, etab…). Gardentasunaren Autoebaluazioa eta Gobernu Ona POASek egin duen beste tresna bat da eta GHJ bati lotuta dago. Tresna honek erakundeei lagun diezaieke arlo horretan hobetzeko diagnostikoa egiten.

Azken urratsa jakinaraztea eta komunikatzea izango litzateke. Komunikazioan, ardaztu eta jakinarazi egin behar da, eta, horretarako, oso baliagarria da urtero edo bi urtean behin GJHen garapena jasotzen duten txostenak igortzea.

Amaitzeko, Marisak POASek eginiko bideo bat aurkeztu zuen, GJHak herritarrei hurbiltzeko asmoz. Komunikazio-elementu funtsezkoa da bideo hori, herritarrak Agenda 2030ean dauden GJHak betetzeko egin dezaketen ekarpenaren inguruan kontzientziatzeko.

Blokearekin jarraitzeko, Eva Moralesek (Ezagutzaren kudeaketa eta Berrikuntza. Argia Fundazioa) eta Ramon Tejadak (Komunikazio eta estigmaren aurkako borrokaren arduraduna. Argia Fundazioa) hartu zuten hitza: “Erakundeen estrategia nola lerrokatu GJHekin”.

Argiaren kudeaketa-ereduaren erreferentzia Kudeaketa Aurreratuaren Eredua da, eta horrek aukera ematen du estrategia, bezeroak eta pertsonak etengabe zuzenean kontrastatu eta hobetzeko, eta zeharka baita Gizartea eta Berrikuntza ere. Gizartearen elementu horretatik hasi ziren Argian GJHen integrazio estrategikoaz gogoeta egiten.

2018ra arte, Gizartearekin zuten konpromisoarekin zerikusia zuten ekintza guztiak haien plan estrategikoaren barruan egiten zituzten, baina Euskalitekin hainbat egiaztatze egin zituzten 2012, 2015 eta 2017an, eta orduan ikusi zuten haien konpromiso sozialak inguruan zuen eragina landu, hobeto identifikatu eta hobetu egin behar zutela.

2019an, bINKLUSIoarekin eta Gizartearekin lotutako ikastaro batean parte hartu zuten eta horri esker, lehen harremana izan zuten GJHekin, erreferentziazko eredu gisa. Esaterako, ikusi zuten 12. GJHan:  Ekoizpen eta Kontsumo Arduratsuaren esparrua hobetzeke zegoen eremua zela, eta lantzen hasi ziren laguntza duten etxebizitzen eta birziklapenaren bitartez.

Gerora, GJHen Praktika Onen inguruko Euskaliten ikaskuntza saio batean hartu zuten parte , eta ikusi zuten erakundean txertatu behar zutela. Hori egiteko, Ezagutzaren Kudeaketaren egituraren bitartez bideratu zuten. “Lidergoa” izeneko taldearekin batera egin zuten lan eta Argian prozesuak sustatzeaz arduratzen diren eta erakundeko buru diren pertsona guztiek hartu zuten parte. Metodologia oso errazaren bitartez, Garapen Jasangarrirako Helburuak bi arlorekin lotu zituzten: erabiltzaileei eskaintzen dieten laguntza eta Argiaren kudeaketan egiten duten lan guztia.

Lan honetatik bi gauza sortu ziren: egiten ari zirela uste zuten ekintzak eta egiten ari ez ziren ekintzak, baina etorkizunean egin zitzaketenak. APTEsekin egin zuten diseinu sozialeko metodologiaren bitartez, Argian landu beharreko GJHrako helburuei lehentasunak ezarri zizkieten. Lehentasunak ezartzeko, hiru irizpide erabili zituzten: zein da PREMIA, zein da ERAGINA eta zein da ERRAZTASUNA.

Une horretan, 2019an, Argian landu beharreko 4 erronka finkatu zituzten: 8. GJH_ Lan duina, 3. GJH: Osasuna eta Ongizatea, 2. GJH: Goserik ez eta 1. GJH: Pobreziarekin amaitzea

Horrek hainbat erronka ekarri dizkio erakundeari:

1. erronka. Jasangarritasunaren definizioa osatzea. 2021ean, talde misto bat osatu zuten erabiltzaileekin eta profesionalekin modu parte-hartzailean, eta Kudeaketa Estrategikoak Argia Fundazioak ingurumenarekin edo jasangarritasunarekin duen konpromisoa zein izango zen ezartzeko zeregina esleitu zion. Talde honek proposamen bat bidali zion Kudeaketa Estrategikoari eta 5 irizpide zehaztu zituen, gutxieneko 5R-ak deiturikoak:

• Kontsumoak murriztea
• Ekipamenduak konpontzea/berreskuratzea
• Berrerabiltzea/Birziklatzea
• Taldeetan gogoeta egitea
• Baztertzea (erabilera bakarreko materialak, etab…)

Argia erakunde gisa eta erakundea osatzen duten pertsona guztiak orientatuko dituen ekintza-ildoak zehaztea da helburua, erakunde gisa izan nahi duten konpromisoa bere gain hartzeko.

2. erronka. Beste erakunde batzuekin elkarlanean aritzea eraldaketa sozialerako, berrikuntzarako eta aktibismo sozialerako.

Eraldatuz Proiektu Pilotuak helburu bikoitza du. Alde batetik, egiten dituzten ekintzetako erabiltzaile guztien eskubideak defendatzeko helburu estrategiko berberak dituzten beste erakundeekin elkarlanean aritzea da Argiaren helburua, eta, Eraldatuzen xedea erakunde horietako erabiltzaileek parte hartzeko ekintzak sortzea da, ez zerbitzuak jasotzen dituzten subjektu pasibo gisa, baizik eta eraldaketa sozialerako subjektu aktibo gisa.

3. erronka. Arretarako, komunikaziorako, telelanerako eta ikasketa telematikorako egitura berritzaileak sortzea, batzuetan beste erakunde batzuekin partekatu ahal izateko.

Orain arte, ezin izan dute erronka honetan aurrerapausorik eman, gehienbat, COVID-19ak ekarri duen egoera dela-eta.

Gainera, Argiak aipatu du dagoeneko ez dela soilik GIZARTEAN egin duten aurreko lana, baizik eta “jaitsiz” joan behar dela, eta beheranzko estrategian zabaltzen joan. GJHak estrategian nola txertatu eta zabaldu jakiteko prestakuntza batean parte hartu zuten CEBEK, Acorde Consulting eta BBK Kunarekin batera. Argiako jarduna GJHekin nola lotu zezaketen aztertzeko 2019an egin zuten lan guztia berrikusi zuten eta eraginen mapa sortu zuten, eragin positiboak eta negatiboak identifikatuz.

Ondoren, eraginei lehentasunak ezarri zizkieten, bakoitzari puntuazio bana emanez; lortu nahi zuten eraginaren emaitza izango zen xede-helbururako nola zabaldu zitzaketen aztertu zuten; xede-helburua lortzeko helburu zehatzagoak ezarri zituzten, zabalpena eta sustatzaileak eta GJHekin lotu zitzaketen proiektuak eta zereginak zein ziren identifikatu zuten.

Argia Fundazioaren jarduera dela eta, eraginik handiena 3. GJHak du nabarmen: Osasuna eta Ongizatea, baina kontuan izan ez zituzten orain beste GJH batzuk identifikatzeko gai dira, esaterako, 4. GJH: Kalitatezko hezkuntza, 13. GJH: Klimaren aldeko ekintza, 11. GJH: Argiak izan ditzakeen eraginei ikuspegi zabalagoa ematen dieten Hiri eta Komunitate Jasangarriak, etab…

Amaitzeko, aipatu dute egun Argiak erakunde gisa zabalpen horrekin jarraitzeko dituen erronkak hauek direla:

• GJHak estrategian nola txertatu pentsamenduarekin aurrera jarraitzea.
• Goitik behera heltzea, hau da, ez dadila soilik Plan Estrategikoa izan, prozesu eta proiektuetara “erortzen” joan dadila.
• Jarduera eta bere eraginaren emaitza neurtzea.
• Sistema osoa berrikusi eta eguneratu ahal izatea, eraginen-mapa “bizia” izateko eta maila estrategikoan erabili ahal izateko, Argiak GJHekin duen konpromisoa errealagoa eta aurreratuagoa izan dadin.

Blokea Maite Fernandezen (Aisialdi Zerbitzuko zuzendaria. Gorabide) esku-hartzearekin amaitu genuen:  “Erakundeen estrategia nola lerrokatu GJHekin”

Gorabidek, Argiak eta beste erakunde batzuk bezala, Euskaliten Kudeaketa Aurreratuaren ereduan egiten du lan, beste kalitatezko eredu batzuen artean, eta Gizartea prozesuaren inguruko hainbat alderaketa eta gogoeta ere egin ditu. Gorabide 2019an hasi zen prozesu honen barruan gogoeta egiten, izan ere, ohartu zen GJHak Gizartea estrategiarekin lotzeko eta erreferentzia gisa izateko beharra zuela.

Hasteko, talde bateratua osatu zuten GJH bakoitzak zer xede zuen lantzeko eta, horietatik, une horretan egiten ari ziren ekintza eta programekin eta beraien misioarekin, ikuspegiarekin eta balioekin koherenteenak zirenak aukeratu zituzten. Gero, Gorabiderentzat esanguratsuak ziren helburuak aukeratu zituzten, kasu honetan, Gizartea elementuarentzat garrantzitsuak zirenak.

Zehazki, Gorabiden benetan eragina zuten ekintzak identifikatzea zen asmoa, bai eta adimen-desgaitasuna duten pertsonen bizi-kalitatea zaintzen duen eta entitatearen balioak eta adimen-desgaitasuna duten pertsonen kolektiboaren balioak transmititzen saiatzen den elkarte gisa zer diren identifikatzea ere.

Une horretan, Gorabideren Gizartea estrategiak hiru ardatz zituen:

 Balio etiko eta solidarioak transmititzea. Balio etiko eta solidarioak transmititzea 10. GJHan txertatu zuten: Desberdintasunak murriztea Horretarako, Komunitateko zentroetan parte hartzeko programak garatu zituzten, desgaitasuna duten pertsonek parte hartze aktiboa izan dezaten eta komunitateari benetako ekarpena egin diezaioten. Halaber, ardatz horretan txertatu zuten:

• Aisialdi eta Denbora Libreko Programan boluntarioek kolaboratzea (240 boluntario inguru ditu)
• Sare Sozialetan eta Komunikabideetan egotea
• Goratu programa
• Irisgarritasun kognitiboa programa
• Barrerak apurtuz programa

Ingurumenaren zaintza. 7. GJHarekin lotu zuten: Energia eskuragarria eta kutsatzen ez duena eta 12. GJH: Ekoizpen eta kontsumo arduratsua Horretarako, egiten ari ziren ekintzak  aztertu zituzten, hala nola: aspalditik egiten duten basotze-jarduera; Zentroek sortzen duten karbono-aztarna kalkulatu zuten, kontsumoa murritzeko; ingurumen-dekalogo bat zabaldu zuten eta intereseko taldeei galdegin zieten (familiak, langileak eta boluntarioak) Gorabideri buruz zuten pertzepzioaren inguruan, ingurumenaren zaintzari dagokionez. Gainera, arlo hori hobetzeko elementuak proposatzeko ere eskatu zieten.

Garapen soziala. 17. GJHarekin lotu zuten: Ezagutza transmititzeko ekintzak egiteko helburuak lortzeko aliantzak sortzea. Gorabide hainbat sareren parte da, esaterako: Erabateko Inklusioa eta adimen-desgaitasuneko iparraldeko erakundeen Partekatu sarea. Gainera, Gorabide Elikagai-Bankuarekin elkarlanean aritzen da eta baita Saharan adimen-desgaitasuna duten haurrekin lan egiten duen elkarte batekin ere.

Une horretan ikusi zuten, ardatz horietako bakoitzarentzako GKHen eragina neurtzen zuten zer adierazle zituzten, eta dagoeneko bazituzten adierazleak eta izan zitzaketenak, baina ordura arte kontuan hartu ez zituztenak edo eraginik ez zutela uste zutenak aztertu zituzten. Horiek 019ko estrategiaren adierazleen metrikan sartu zituzten.

2019 amaieran, 2021-2023 ziklorako planifikazioa egin zuten, eta Gizartea elementua egiteko erabili zuten prozesu bera jarraitu zuten. GJHek garrantzia zuten eta eragina izan zezaketen erakunde osoko prozesu haiek helarazi zituzten eta, era berean, 2021-2023 ziklo horretarako ekintza, plan edo erronka berrien eragile izan zitezkeenak.

Gero, erakunde gisa direnarekin bat datozen GJH bakoitzean duten 2021-2023rako estrategien eragina aztertu zuten.

10. GJH: Desberdintasunak murriztea da Gorabiden eragin handiena duena; izan ere, “Garatu”, “Irisgarritasun kognitiboa” edo “Barrerak apurtuz” moduko programak dira erakunde gisa transmititu nahi duten pertzepzioan eragin gehien dutenak. Zehazki, Garatu programa da Plan Estrategikoaren barruan esanguratsuena den ekintzetako bat. Bertan, desgaitasuna duten pertsonek adimen-desgaitasunaren inguruan hitz egiten dute lehenengo pertsonan.

Esteka honetan duzue jardunaldia osorik ikusteko aukera: