
Laburreko zenbakia: 05/2023
Oroitzapen bat abiapuntu
Azkenaldian, “inpaktu” hitzak lekua hartu du testu, gogoeta eta elkarrizketa askotan. Aurkikuntza dirudi. “Inpaktua zein den jakin”, “inpaktua neurtu”, “inpaktua ikusgarri egin”, “inpaktua eragin” eta “inpaktua non duen jakin” behar dela diote. Kasu askotan, inpaktua hitza eta argi identifikatzeko beharra “berehala” erabiltzen dira: gaur eta orain, non duzu inpaktua zuk zure jarduerarekin? Neur ezazu orain!
Duela mende laurden proiektu sozialak formulatzeko metodologien prestakuntza-esperientzia askotan Esparru Logikoaren Ikuspegiaren[1] egokitzapena erabiltzen erakusten zuten, “emaitzen araberako kudeaketan” oinarrituta. Horretarako, “emaitza”, “efektua” eta “inpaktua” kontzeptuak argi bereizten ziren, eta horiekin denbora-sekuentziaren logika ezartzen zen (agian apur bat zurruna eta lineala). “Emaitza” jarduera jakin batetik berehala “ateratzen” zena esaten zen. “Efektua” proiektu bat amaitzean sortzen zen aldaketa. Eta “inpaktua” lan egin zen lekuan ematen zen aldaketa, baina proiektu hori amaitu eta desagertu ondoren. Hortaz, aintzat hartzen zen ez zela proiektu horren ondorio hutsa, askotariko egoeren, jarduketen eta eragileren esku-hartzeen emaitza baizik.
Aurreko gertaerak, duela 25 urtekoak, argi uzten du gauza ezaguna dela proiektu sozial baten inpaktuak kudeatzearen garrantzia (baita emaitzak eta efektuak ere), hori egiteko denbora eta distantzia hartzeko beharra dagoela eta inpaktua jabetzan esleitzen den zerbait izan gabe, beste jende eta baldintza askorekin eta denbora-sekuentzia luzean lagundu dezakegun ondorioa dela.
“Emaitza-efektua-inpaktua” ildo hori ezagututa ere, emaitzak eta efektuak dira (batzutan beste terminologia batzuk erabiliz) erakundeekin egindako ia lan guztiaren protagonistak. Prozesuaren eta emaitzaren ebaluazioak, epe labur, ertain eta luzeko emaitzen adierazleak, gauzatze bidean dauden proiektuetako efektu frogagarriak…
Oinarrizko kontzeptuak
Duela denbora batetik “inpaktua” terminoa agertu da berriro inguruan, edo hobe esanda, “inpaktu soziala”, izena adjektiboarekin lotuz. Ustekabeko indarra sartu da erakunde sozialen, enpresen, finantzatzaileen, inbertitzaileen eta baita eragile publikoen elkarrizketetan ere. Beraien jardueraren inpaktua neurtu behar dutela diote, edo inpaktu soziala sortzen dutela erakutsi behar dutela, horrek hirugarrengoen aurrean legitimatzen dituelako, edo inpaktua dokumentatu nahi dutela, izendapen berria bere gain hartu duten (“inpaktuaren inbertsioa”) inbertsio-ingurune jakin batzuetarako sarbidea ahalbidetzen dielako.
“Inpaktua” substantiboa, hiztegian ageri den definizioan[2], aztarna edo seinalea moduko hitzekin dago lotuta, eta fisikoa edo emozionala, ukigarria edo ukiezina izan daiteke, gertakari batek eragindakoa. “Inpaktu soziala” espresioa[3] lotuta dago zerbaitek errealitate soziala zuzenean edo zeharka aldatu edo moldatzeko duen gaitasunarekin (pertsona bat, pertsona talde bat, erakunde bat edo proiektu bat izan daiteke –jarduketen multzo artikulatua–). Pertsonen, pertsona taldeen edo haien ingurunearen bizitzan modu erreal eta frogagarrian esperimentatu beharreko aldaketak (balizko dimentsio guztietan edo batzuetan: fisikoak, ingurumenekoak, ekonomikoak, emozionalak, harremanenak, politikoak, etab.). “Inpaktu soziala” errealitate batean aldatzeko adina eragin izatea da nolabait.
Ezaugarriak eta jatorria baloratzera sartu gabe, inpaktua izatea da eraldatzea eta hori horrela izan dela egiaztatu ahal izatea.
Oinarrizko definizio honen ondoren, inpaktu sozial horren gaineko balorazioak iristen dira: positiboa izan daiteke ongizateari ekarpena egiten badio eta aurreikuspenak betetzen baditu, edo negatiboa, bizi dutenei kalte egiten badie; desiratua berariaz eta planeatuta bilatu bada, edo ez desiratua, aurreikusi gabe gertatu bada. Baina balorazioak ez dira dikotomikoak. Inpaktu batzuk, halaber, positiboak izan daitezke pertsona, talde edo errealitate batzuentzat, eta negatiboak beste batzuentzat, haien interes eta beharren arabera. Edo jarduera berberak, biztanleria berarekin, inpaktu positibo batzuk izan ditzake, dimentsio batzuetan onuragarriak izango direnak, eta inpaktu negatibo batzuk, beste batzuetan kaltegarriak izango direnak.
Ikus daitekeen moduan, inpaktu sozialak katalogatzea ez da zeregin automatikoa eta mekanikoa. Erakunde sozialetatik eta proiektuak eta esku-hartzeak garatzen ditugunean askotan egin ohi dugun moduan, pertsona, talde, kolektibo eta egoeretara (ingurumenekoak baita ere) hurbildu behar da, ezagutzeko eta, batez ere, zer gertatu zaien galdetzeko, zertan aldatu diren eta nola baloratzen dituzten bizi izan dituzten aldaketa horiek. Azken finean, inpaktua kudeatzea da, lehenik eta behin, “interes taldeetara”[4] hurbiltzen jakitea (termino hori lekua hartzen joan da eta zuzenean edo zeharka jarduera, proiektu edo zerbitzu batek eragindako pertsona eta kolektibo guztiak multzokatzen ditu) eta xehetasunez entzutea. Inpaktua kudeatzea eta neurtzea ez da idazmahaiko edo diseinuko lana, “bata zurikoa”. “Laneko jantzi urdineko” erantzukizuna da, maukak igotzekoa eta errealitatea dagoen lekutik ateratzekoa. Ezinbesteko abiapuntua da. Inpaktu sozialak ez du zerikusirik erakundeek beren bulegoetan, bileretan eta idazmahaietan formulatzen dituzten desirekin, ametsekin, zereginekin edo ikuspegiekin, pertsonek eta inguruneak egiaz bizi dutenarekin baizik.
Ekosistema baten beharra
Lehen aipatutako abiapuntu honekin, gaur gure “inpaktu soziala” frogatzeko lasterketarekin hasi gara. Eta, horretarako, eraikitzen ari den sarea hain da konplexua eta dinamikoa, ezen orain arte ez baitira behar bezain egonkor finkatu definizioak, ikuspegiak, esparruak, metodoak eta tresnak. Bertatik eta zuzenean ikusten ari gara “inpaktuaren ekosistema” osoaren jaiotza, eta etengabe daude aldaketak. Ziurra den bakarra ziurtasun gutxi batzuk eta homogeneotasun eta adostasun mugatua dira. Ziurrenik, hemendik denbora batera, guztia kristalizatuta egongo da eta esperientzia hauek lagungarriak izango dira behin betiko ezarritako terminoak eta definizioak partekatzeko. Baina ez da unea. Hitz berdinek hainbat gauza esan nahi dituzte pertsona batzuentzat eta besteentzat. Hori da egun inpaktu sozialaren kudeaketan eta neurketan murgiltzen diren pertsonen ezaugarria. Argi dago guztia argi egoteari uzten dion arte, hau da, gauza bera bilatzen duen -bere inpaktu soziala kudeatu eta neurtzea- beste pertsona edo esperientzia batekin hitz egiten den arte.
Hori erakunde-mota guztietan gertatzen da. Hirugarren Sektore Sozialekoek, merkataritzakoek eta sektore publikoetakoek zer inpaktu sozial sortzen duten galdetzen dute. Guztiek sortzen dute inpaktua eta frogatu egin nahi dute. Erakunde batek, bere izaera edozein izanik ere, bere barne-politikak diseinatu eta ezartzen dituenean, bertan lan egiten duten pertsonen eta haien ingurukoen (sozialak, familiakoak, ingurumenekoak) bizitzetan inpaktua sortzen duten oinarriak jartzen ari dira. Parte hartzeko dinamikek, lan-baldintzek, kontratatzeko moduek eta egiten diren apustuek (berdintasunaren alde, dibertsitatearen alde, etab.) sortzen dituzten emaitzek eta efektuek modu zehatzean aldatzen dituzte bizitzak denboran zehar. Azken finean, inpaktua dute. Erakunde batek zuzenean edo zeharka aldatzen dituenean herritarren bizi-baldintzak bere jarduera-ekonomikoaren eta produktuen, zerbitzuen eta bezeroen jardueren bitartez, mundua aldatzen du, eta pobrezia edo aberastasun handiagoa sortzen du inguruan: inpaktua du. Administrazio publikoak arauen, legeen, prestazioen, zerbitzuen, sistemen, planen eta abarren esparruak sortzen dituenean, bizi-aukerak ireki eta ixten dituen aldaketa sortzen du. Aldaketa, azken finean, inpaktua da.
“Inpaktu ekosistema” kontzeptura itzuliz, hauskorra, ez lineala, jorratu ezin daitekeena eta anbiguetatea sortzen duen munduaren erantzun gisa agertzen da. “FANI” mundua esaten diote, hausturez betea[5]: ekonomikoak[6], politikoak, sozialak[7] eta ingurumenekoak[8]. “Ekosistema” hori ekonomiaren eraldaketaren inguruan mugituko da, gure munduaren errealitatearen eragile baten inguruan, “inpaktua duen ekonomiarantz” aurrera egiteko. Kontzeptu hori ere ezinbestekoa da eta testu akademiko askotan erraz aurki ditzakegun beste batzuekin bat egiten du: helburua duen ekonomia[9], b-corp, ekonomia berdea, ekonomia laranja, ekonomia feminista, zoriontasunaren ekonomia, desazkundea, bidezko merkataritza, komunaren aldekoa, ekonomia kolaboratiboa, ondasun komunaren ekonomia, ekonomia soziala eta solidarioa, ekonomia zirkularra, RSC, ekonomia urdina, balioak dituen bankua, trantsizioan dauden hiriak.
Ziurrenik, zerrenda luze horrek ez die justizia handirik egiten kontzeptu eta proposamen bakoitzari, eta pertsona askok zuzendu dute esanez paradigma, begirada eta etika erabat desberdinak dituzten ikuspegiak daudela bertan. Ez zaie arrazoirik falta. Baina errealitate berrien sorrerak eragindako irakinaldi-une honetan, termino asko daude oraindik gutxi markatutako mugak edo muga oso porotsuak dituztenak, eta, askotan, zailak dira bereizten biztanleria orokorrarentzat, baita dagoeneko arloan ezagutza maila jakin bat dutenentzat ere.
Azken finean, eta, oro har, planetarentzako eta pertsonentzako hazkunde egokia, haien zerbitzura dagoen ekonomia eta interes taldeen gobernantza bilatzen duten proposamen gisa aurkeztu nahi duten logika ekonomikoen eta enpresen sustapen berria da (figura juridikoa eta sektorea edozein izanik ere). Aurretik aipatu dudan moduan, filantropia klasikoaren, inbertsio tradizionalaren edo akziodunen eta erabakiak hartzeko haien interesen “erreinu” esklusiboaren garaia ez dela dagoeneko aldarrikatzen duten “inpaktuaren ekosistema” horien zutabe nagusia dira logika horiek. Xedea da jarduera-ekonomiko oro gehitzeko eta ezinbesteko bi osagarri elkarbizitzen aritzeko gai izatea: inpaktu soziala, ingurumenekoa eta gobernantza, eta itzulketa ekonomikoa. Azken finean, “enpresa soziala” izenekoen berezkoak izan behar duten errentagarritasun ekonomikoa, errentagarritasun soziala eta ingurumeneko errentagarritasuna [10]. 2020an Europako Batzordeak diru-sarrerak merkatuan egindako transakzioetan (dimentsio ekonomikoa) oinarritzen dituzten enpresa gisa definitutakoek onura soziala sortzen dute edo pertsona talde espezifiko bati sortzen dizkiete onurak (dimentsio soziala), eta gobernantzarako eta dibidenduak eta jabetza kudeatzeko jarraibide argiak dituzte, interes-taldeen parte-hartzeari eta inplikazioari erreparatuz (gobernantzaren eta jabetzaren dimentsioa).
Enpresa horiek[11] eta beste eragile sozial eta ekonomiko batzuek hazkunde egokia, pertsonen eta planetaren zerbitzura dagoen ekonomia eta gobernantzarako beste eredu bat ere bilatzen dute (ASG parametroen pean dauden erakunde gisa ezagunak). Hala, “inpaktuaren ekosistema” hori mugitzen duten hiru eragile-mota behar dituzte.
- Dirua eskaintzen duten eragileak (funts partikularrak, pribatuak, instituzionalak, publikoak…).
- Dirua bilatzen duten eragileak (hirugarren sektorea, enpresa sozialak, inpaktuaren helburuak dituzten korporazioak).
- Esku hartzen duten eta dirua eskaini eta bilatzen dutenak harremanetan jartzen dituzten eragileak (funtsen kudeatzaileak, inbertsioak sustatzen dituztenak, kudeatzaileak erakartzen dituztenak…).
Baina dena ez da “argia” ekosistema horretan. Sortzen ari den mundu berri horrek bere itzalak ere baditu[12]. Izaera desberdina duten erakunde batzuek inpaktu sozialari eta ingurumeneko inpaktuari buruz hitz egiten dute, baina guztia “aurpegi zuriketa” baino ez da. Erantzukizuneko jarduketak zabaltzen dituzte gizartearekin eta planetarekin, baina marketingeko jarduketa hutsa da. Haien jarduera nagusiak bereziki kaltegarriak dira planetarentzat eta biztanleriarentzat. Erakunde horiek greenwashing edo socialwashing ariketa bat egiten ari dira. Kasu horiek asmo oneko eta ingurumenaren eta gizartearen zaintza egokira bideratutako ekimen guztiak kaltetzen dituzte.
Inpaktu soziala kudeatu egiten da, ez soilik aldarrikatu
Orain arte, inpaktu sozialaren gainean eraikitzen ari den ekosistemaren eta terminoen gaineko informazioa ematen saiatu gara. “Joko-zelaia” gutxienez ulertzeko oinarrizko elementuak dira. Baina jarduketa gako batera heltzeko aldarrikapenak, asmoak, esparruak behar dituzten abstrakzioak, tresnak eta instrumentuak dira: inpaktu sozialaren kudeaketa eta neurketa. Orain arte, hitzez betetako mundua izan da, eta pertsonen bizitzan, planetan eta erakundeetan ezer aldatzea lortzen ez duen erretorika hutsa izan daiteke.
Horregatik, alderdi praktikoagoetara joz, inpaktu sozialaren kudeaketari buruzko literaturak adierazten digu lehenik eta behin “lehenengoa” egin behar dela. Zergatik eta zertarako neurtu nahi dut nire proiektuaren inpaktua, nire jarduketa, nire zerbitzua edo nire erakundea? Galdera hori (bi dira egiaz) ez da batere erraza, baina agerikoa da inpaktuari buruzko elkarrizketa askotan. Datuak bildu edo adierazleak eraiki nahi dira zuzenean ez dakit ondo zer frogatzeko, baina zergatik eta zertarako argi izanez gero soilik hel daiteke horra. Ez eskuliburuek eta gidek diotena, baizik eta erakundeak zintzotasunez erantzuten duena. Erantzun horiek erreferentziazko esparrua sortzen dute gero datozen galderentzat: zer neurtu inpaktuaren ebidentzia eraikitzeko, nola neurtu (hainbat ikuspegi erabilita) eta neurketatik abiatuta nola erabili eta erabakiak nola hartu (inpaktuen arabera kudeatzeko). Galderen hari hori oinarri hartuta, ez dirudi oso sofistikatua denik erakunde batean kudeaketa-sistema sortzea eta inpaktua neurtzea. Korrika ez egitea eta mantso erantzutea da xedea.
Testu honetako aurreko atal batean adierazi den oinarrizko elementua, hasieratik kontuan hartu behar dena berriki egin ditugun galderen osagarri gisa, eta inpaktu soziala kudeatzeko funtsezkoa dena da interes taldeak identifikatzea (erakunde batek, bere jarduerek edo proiektuek modu desberdinean inplikatu eta eragin dituzten pertsonak, taldeak eta kolektiboak). Bere erabateko karakterizazioa, kudeaketa-sistemaren diseinuan duen inplikazio aktiboa eta aldaketak benetan identifikatzeko funtsezko ekarpena, haien bizitzetako eraldaketak eta inpaktu gisa katalogatu daitezkeen inguruneak. Errealitatearen ahotsa dira.
Elementu gehiago gehituz, inpaktuaren kudeaketan murgiltzeak, uneoro presente egongo diren terminoak argitzera garamatza berriro ere:
- Intsumoak edo input: erakundearen, proiektuaren, zerbitzuaren edo jarduketaren jardueretan dauden baliabide guztiak; materialak, giza baliabideak eta inbertitutako kapitala.
- Jarduerak: erakundeak produktuak eta emaitzak sortzeko eta bere helburuak lortzeko egin dituen jarduketa, zeregin eta lan zehatz guztiak.
- Produktuak, emaitzak edo output: jarduera bakoitzaren emaitza gisa sortzen diren ondasun eta zerbitzu ukigarriak.
- Epe ertaineko emaitzak edo outcome: erakundearen jardueretatik, produktuetatik edo zerbitzuetatik eratortzen diren eraldaketak, onurak, ikaskuntzak eta beste efektu batzuk.
- Inpaktua: epe luzean eta irismen handiarekin egiten diren aldaketak, erakundeak (bere zerbitzu, proiektu edo jarduerek) egindako ekarpena (ez hor bakarrik) identifikatzeko.
Abiapuntu gisa funtsezko galderak eta erantzunak, interes-taldeen inplikazioa, eta oinarrizko terminoak izanik, marko batzuk beharrezkoak dira erakunde batek bere kudeaketa-sistema eta inpaktua neurtzeko sistema eraiki dezan.
Alde batetik, “aldaketaren teoria”[13] (inpaktuaren kudeaketa-sistema baten diseinuan egun gehien erabiltzen den esparrua) proiektu jakin baterako edo erakunde oso baterako eraiki daiteke, iterazio-prozesu progresibo, ireki, malgu eta dinamikoaren bitartez. Nahi den aldaketa edo arrakastaren ikuspegia modu argian hautemateko eta formulatzeko aukera ematen du, aldaketa horiek sortzeko beharrezkoak diren baldintzak, harremanak eta emaitzak aipatzeko (nahi den aldaketarentzako aurrebaldintzak), beharrezko esku-hartzeak ezartzeko eta nahi den aldaketarekin lotutako adierazleak neurtzeko sistema diseinatzeko.
Bestalde, inpaktuaren kudeaketa-sistema eraikitzeko dauden beste esparru batzuen erabilera osagarria. Horien artean dago lehen aipatu dugun European Venture Philanthropy Association[14] (EVPA), sortzen diren aldaketak ulertzearen garrantzia eta kudeaketan ezinbestekoa soilik txertatzea nabarmentzen duen Social Value International[15] (SVI), edo Impact Management Project[16] (IMP), zeinak sortutako inpaktu sozial motak hiru mailatan kategorizatzen dituen: kaltea eragitea ekiditeko ekintzak, interes taldeen onurarako diren ekintzak eta arazo sozialentzat eta ingurumenekoentzat irtenbideak sortzeko ekarpena egiten duten ekintzak.
Berriki, inpaktuaren kudeaketaren balizko esparru gisa txertatu dira [17] Agenda 2030 eta Garapen Jasangarrirako Helburuak (GJH)[18], beren orientazioekin eta adierazleekin[19].
Azken finean, inpaktuak modu ordenatu eta sistematikoan kudeatzeak eta neurtzeak lotura du bost dimentsioren gainean lan egitearekin:
- Zer: erakundeak zer efektu edo outcomeri egiten dion ekarpena, ea positiboa edo negatiboa den, eta emaitzak zer garrantzi duen interesdunentzat.
- Nor: efektua edo outcome zer interes talde esperimentatzen ari den.
- Zenbat: zenbat interes taldek esperimentatu duten eragina, zer aldaketa maila dagoen eta zenbat denboraz esperimentatu duten.
- Ekarpena: erakunde baten ahaleginek ondorio hobeak ekarri ote dituzten, edozein modutan gertatuko liratekeenak baino.
- Arriskua: inpaktua esperotakoaren bestelakoa izateko probabilitatea.
Nahasketa metodologikoa
Aurretik aipatu ditugun inpaktua kudeatzeko esparruek metodologiak eta tresnak behar dituzte aplikazio praktikorako. Inpaktuarekin lotutako datuak neurtzeko, baloratzeko eta ebaluatzeko aukera ematen digute. Erakunde eta proiektu mota guztietan esperientziak gidatzen ari direnen artean aurki daitekeen gomendioa da kasu bakoitzerako “mix metodologiko”[20] jakin bat eraiki behar dela. Mix metodologikoa hautatzeko kontuan izan behar diren aldagaiak hauek dira: motibazioa, inpaktu sozialaren neurketaren helburua eta erabilgarritasuna (zergatik eta zertarako galderen erantzuna), inpaktua neurtzen duen erakunde-mota, inpaktu soziala neurtzeko arloa (geografikoa eta sektoriala) eta inpaktu sozialaren neurketa-arloa (azaleko edo egiturazko aldaketak, epe labur edo ertain eta luzeko aldaketak, aldaketak ingurune edo maila sistemiko jakin batean).
Hori dela eta, inpaktua neurtzeko prozesua diseinatzen duen pertsonak metodologia eta tresna ugari ezagutu eta kudeatu behar ditu. Ohikoenetako batzuk hauek dira:
- Social Return On Investment[21] (SROI), outcome sozialetan, ingurumenekoetan eta ekonomikoetan esku hartzen duten pertsonek esperimentatu eta baloratzen dutenetik abiatuta neurtzen du aldaketa, eta aldaketak monetaren terminoetan neurtzera iristen da.
- B Impact Assessment[22] autoebaluazioaren bitartez neurtzen du irabaziak sortzeko eta esku hartzen duten pertsonentzako, komunitatearentzako eta ingurumenerako balioa sortzeko gaitasuna.
- Erakunde bateko kontabilitate-sisteman merkatuko balioa eta merkatukoa ez den balioa txertatzen duen balio sozial integrala[23].
- Metodologia kualitatiboak[24] (dokumentuen azterketa, bizi-historiak, erdi-egituratutako elkarrizketak, talde fokalak, kasuen azterketa, etab.).
- Azterketa kontrafaktuala, esku-hartze batek sortu duen inpaktu gehigarria zein den jakiteko, jarduketa hori gauzatuko ez balitz egongo litzakeen egoera hipotetikoarekin alderatuta.
Inpaktua kudeatzeko aldeko ingurunea
Azkenik, testuaren hasieran erakunde eta gure diskurtsoetako asko hartu dituen egoera gisa azaldu dugun inpaktuaren kudeaketak eta neurketak laguntzeko ingurune politiko-instituzionala oso esanguratsua sortzea lortu du. Duela urte batzuetatik, Europar Batasunak[25] araudi espezifikoa[26] eta jarduketa-ildo zehatzak sortzen ditu gai honen inguruan[27].
Alde batetik, kapitalaren fluxuak inbertsio jasangarriagoetara birbideratzeko apustua egin du (ingurumeneko[28] eta gizarteko jarduera jasangarrien, estandarren eta finantza-produktu berdeen etiketen taxonomia egitea). Bestalde, informazioaren gardentasuna, erakundeetako negozio-ereduen berrikuspena eta “jasangarritasuneko reporting”[29] egitea sustatzen ari da, jarduketa guztiak ulergarriak, egiaztagarriak eta alderagarriak izan daitezen giza eskubideen eta ingurumenaren gainean dauden inpaktuen kudeaketaren logikan.
Amaitzeko
Testu honen hasieran “inpaktua” kontzeptua aipatzen genuen, kudeaketarekin lotua, denbora-sekuentziaren logika nahiko zurrun eta lineal batean (emaitza-efektua-inpaktua), duela mende laurden bat baino gehiago ikasia. Garai hartan ez zen irudikatzen zer nolako bolumena hartuko zuen kontzeptu horrek, ezta zer zailtasun egongo zen jendearen bizitza aldatzeko ekarpena nola neurtu eta jakin nahi duen erakunde baten eguneroko bizitzan txertatzeko. Izan ere, azkenean, inpaktuari jantzi eta bilgarri guztiak kenduz gero, horrekin du zerikusia. Guztiontzako bizitza hobea, duinagoa, bidezkoagoa eta baldintza hobeagoekin lortzeko eta modu jasangarrian egiteko zer nolako ekarpena egiten dugun edo egin dezakegun jakitea. Hori da inpaktuaren kudeaketaren eta neurketaren azken helburua: zertarako.
Intereseko lekuak:
https://www.comillas.edu/catedra-de-impacto-social
ESIMPACT, inpaktu sozialaren neurketari eta kudeaketari buruzko ezagutza zabaltzeko eta sortzeko elkartea. https://www.esimpact.org/impacto-social/
https://www.esimpact.org/wp-content/uploads/2019/11/LIBRO-ESIMPACT-A4inter-20191028-vf.pdf
[1] http://repositorio.cepal.org/bitstream/handle/11362/5607/S057518_es.pdf
[3] https://www.esimpact.org/impacto-social/
[4] https://revistas.comillas.edu/index.php/revistaicade/article/view/7266
[5] https://www.oxfamintermon.org/es/publicacion/Una_economia_para_el_99
[6]https://www.ine.es/dyngs/INEbase/es/operacion.htm?c=Estadistica_C&cid=1254736176807&menu=ultiDatos&idp=1254735976608
[7] https://www.oxfamintermon.org/es/publicacion/el-virus-desigualdad?hsLang=es
[8]https://www.unep.org/es/resources/informe/cambio-climatico-2021-bases-fisicas-contribucion-del-grupo-de-trabajo-i-al-sexto
[9] https://impacteconomyfoundation.org/
[10] https://www.youtube.com/watch?v=kBhwDjoWEcg
[11] https://www.youtube.com/watch?v=vYmYq27Nzes
[12] https://diarioresponsable.com/opinion/31778-dejemos-ya-de-manosear-los-ods
[13]https://dhls.hegoa.ehu.eus/uploads/resources/5020/resource_files/Guia_Teoria_de_Cambio__Retolaza__2009_.pdf
https://www.theoryofchange.org/
[14]https://www.fundaciones.org/EPORTAL_DOCS/GENERAL/AEF/DOC-cw5537916e2a002/GuIa_impacto-EVPA-AEF-2015.pdf
[15] https://www.socialvalueint.org/guide-to-sroi
[16] https://impactmanagementplatform.org/
[17] https://www.pwc.es/es/publicaciones/gestion-empresarial/assets/encuesta-pwc-desarrollo-sostenible.pdf
[18]https://www.undp.org/sustainable-development-goals?utm_source=EN&utm_medium=GSR&utm_content=US_UNDP_PaidSearch_Brand_English&utm_campaign=CENTRAL&c_src=CENTRAL&c_src2=GSR&gclid=Cj0KCQjwkbuKBhDRARIsAALysV4XPcXllQokO0AZmk7AYVS0DLbGBaLbGcQz9VeKLoQtOhX3BVgBs50aAkXtEALw_wcB
[19] https://www.un.org/sustainabledevelopment/es/progress-report/
https://www.youtube.com/watch?v=EAom2vth4nc
[21]https://static1.squarespace.com/static/60dc51e3c58aef413ae5c975/t/60f7fad17ba49b2d883aceb2/1626864341778/Guide-in-Spanish3.pdf
[22] https://www.bcorpspain.es/b-lab-es
[23] https://www.geaccounting.org/wp-content/uploads/2020/05/2016-Retolaza-SanJose-Contabilidad-Social.pdf
https://bee.revistas.deusto.es/article/view/2240
[24] http://laaventuradeaprender.intef.es/guias/proyectos-colaborativos
http://www.colectivoioe.org/uploads/b918802f8b7750daf76c787a0a2ce2587d6adf87.pdf
[25] https://www.youtube.com/watch?v=G-2LHKCUuzc
[26] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/ES/TXT/PDF/?uri=CELEX:52021PC0189&from=ES
[27] https://www.spainsif.es/wp-content/uploads/2021/09/Paper-EU-sustainable-regulation-ES.pdf
[28] https://finance.ec.europa.eu/sustainable-finance/tools-and-standards/eu-taxonomy-sustainable-activities_en
[29]https://finance.ec.europa.eu/capital-markets-union-and-financial-markets/company-reporting-and-auditing/company-reporting/corporate-sustainability-reporting_en






